Podatkowe absurdy należą do codzienności, z którą spotyka się wielu przedsiębiorców. Przepisy nie dość, że zagmatwane, bywają sprzecznie interpretowane zarówno przez przedsiębiorców, jak również pracowników urzędów skarbowych. Jednym ze sposobów walki z niedorzecznymi aktami prawnymi jest ujednolicenie stawek w oparciu o czytelne i łatwe do zrozumienia kryteria. Najwięcej uwag jak do tej pory poświęcano podatkowi od towarów i usług. I choć trudno liczyć na jednolite stawki VAT, to ostatnie regulacje sprawiają, że prowadzenie działalności gospodarczej będzie prostsze.
Ujednolicenia
Nowe przepisy, które weszły w życie 1 kwietnia 2019 roku (termin dość niefortunny), mają ujednolicić wysokość stawek VAT wszystkich produktów sklasyfikowanych jako jedna grupa. Jeszcze więcej zmian czeka przedsiębiorców i konsumentów w kolejnym roku, na kiedy zaplanowano następne ujednolicenia stawek podatkowych. Obecnie skupiono się przede wszystkim na branży spożywczej, w tym przetwórczej. Projekt zakłada przyjęcie jednolitej stawki podatkowej na produkty zakwalifikowane do jednego działu. Nie będzie więc różnych stawek choćby na owoce krajowe i importowane.
Matryca VAT sprawdzić się ma także w branży piekarniczej. Do niedawna różnicowano wysokość stawek pieczywa ze względu na termin przydatności do spożycia. Zróżnicowane stawki podatkowe były też w przypadku gotowych przypraw – keczup i gotowe sosy objęte były niższą stawką niż popularna na polskich stołach musztarda. Przykładów, o czym wiedzą pracownicy zakładów przetwórczych i gastronomii, jest więcej. Dwa powyższe wydają się jaskrawo pokazywać problem.
Zmiany wysokości podatków
Projekt Ministerstwa Finansów zakłada nie tylko większą przejrzystość w wysokości stawek, ale też w kolejnych latach mniejsze obciążenia fiskalne. Przy obecnie obowiązujących stawkach w kolejnym roku obciążenia fiskalne będą zmniejszane o jeden punkt procentowy (np. z 23% na 22% i z 8% na 7%). Co istotne, w przypadku koniecznej zmiany stawki na grupę produktów ustawodawca ma stosować zasadę równania w dół. Przy innej grupie produktów, jak przetwory mleczarskie, jaja, orzechy, mięso i podroby czy owoce, ma obowiązywać jednolita stawka w wysokości 5%.
Podczas gdy popularne i szeroko dostępne produkty powinny stanieć, towary luksusowe na skutek zmian w podatki VAT staną się jeszcze kosztowniejsze. Wzrost podatku obejmie między innymi niesławne ośmiorniczki, homary, kawior, kraby i inne skorupiaki oraz bezkręgowce wodne oraz przetwory i gotowe dania mające je w składzie. Inną grupą produktów, których wzrost cen będzie zauważalny, są soki owocowe i warzywne inne niż 100%. Zmiana stawki ma po pierwsze wpłynąć na decyzje konsumenckie (odwrót od napojów gazowanych i tzw. nektarów ) oraz ujednolicić wysokość stawki zimnych napojów, poza sokami, z wysokością podatku pobieranego za kawę czy herbatę.
Zwiększona przejrzystość
Ułatwieniem dla przedsiębiorców ma być czytelniejsza systematyka oraz mniejsza liczba stawek podatkowych. Załączniki do ustawy mają zawierać mniej pozycji niż do tej pory.
Choć najwięcej emocji budzi matryca VAT na produkty spożywcze, to zmiany wysokości stawek połączone z ich ujednoliceniem, obejmą też inne artykuły, w tym elektronikę, artykuły higieniczne, prasę, książki czy zabawki. Wysokość innych, jak za drewno opałowe, ma nie ulec zmianie. O tym, jak zmiany wpłyną na funkcjonowanie przedsiębiorców i wysokość wpływów do budżetu, na dziś trudno wyrokować.
